Direct naar de content

Micro-organisme van de maand februari: E. coli

Auteur: Nicole van 't Wout Hofland
Gepubliceerd op:

Micro-organismen bestaan in alle soorten en maten. Biotechnologie.nl zet in 2023 elke maand een bijzonder exemplaar in het zonnetje. Dit keer de labrat onder de micro-organismen: Escherichia coli, ofwel E. coli.

Een ingekleurde, microscopische foto van E. coli waarbij duidelijk te zien is dat de bacterie staafvormig is.
Een microscopische foto van E. coli. De kleur is met de computer toegevoegd.

Op een microscopische foto lijken het net hagelslagjes, maar het zijn toch echt bacteriën. Ontmoet E. coli, die in je darmen woont. Sommige stammen zijn gevaarlijk en veroorzaken ziekten, maar de meeste beschermen hun gastheer juist tegen schadelijke bacteriën. Toch staat E. coli in de wereld van de biotechnologie bekend om iets heel anders: het is de labrat onder de microben.

Onderzoekers, die E. coli al bijna honderd jaar gebruiken in het laboratorium, kennen de bacterie inmiddels van binnen en van buiten: het DNA van het micro-organisme is helemaal afgelezen. Bovendien weten ze precies hoe ze nieuwe stukken DNA kunnen toevoegen aan de bacterie. Op die manier bouwen biotechnologen E. coli om tot een productiefabriek van onder meer insuline, biobrandstoffen en ethanol.

Lees ook: Bacteriën als levende fabriekjes: vijf toepassingen

Producten gemaakt met genetische gemodificeerde bacteriën zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven, op grote en kleine schaal. Biotechnologie.nl zet vijf alledaagse toepassingen van genetisch gemodificeerde bacteriën op een rijtje.

E. coli groeit in rap tempo: binnen twintig minuten verdeelt een enkele bacteriecel zich in tweeën, en na veertig minuten hebben die twee cellen zich ook weer gedeeld. Zo neemt het aantal snel toe. Dankzij die eigenschap dient E. coli in het lab als kopieermachine en ook als opslagplaats voor DNA. Wetenschappers kunnen DNA aanpassen door het te knippen en plakken in reageerbuisjes. Maar dat kleine beetje aangepast DNA is niet altijd genoeg: het moet vermenigvuldigd worden – en dat is precies waar E. coli kampioen in is. Door de bacterie te behandelen met chemische stofjes eet ze eenvoudig het nieuw gefabriceerde DNA op. Wanneer de bacterie zichzelf dan deelt, kopieert ze ook meteen het DNA dat de biotechnologen in het lab hebben gemaakt. Vervolgens halen onderzoekers al dat DNA uit de E. colibacteriën, of ze bewaren de bacteriën in de vriezer voor later.

Een nieuwe maand, een nieuwe microbe

Micro-organismen bestaan in allerlei soorten en maten. Biotechnologie.nl licht in 2023 elke maand een bijzonder exemplaar uit. Het volgende micro-organisme van de maand verschijnt begin maart op de site.

Meer micro-organismen van de maand

  • Micro-organisme van de maand januari: Deinococcus radiodurans

    De dagen zijn kort en de temperatuur laag. Tijd voor handschoenen, mutsen en sjaals. Micro-organismen kunnen heel wat meer hebben dan wij mensen. Neem de rode bacterie Deinococcus radiodurans die zelfs bij een temperatuur van -170 graden Celsius overleeft.

    • Duurzaamheid vergroten

Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen

  • Medicijnetende microben maken water schoon

    In sloten, meren en rivieren in Nederland meten experts steeds meer medicijnresten. Micro-organismen blijken de ene stof beter af te breken dan de andere: paracetamol bijvoorbeeld wel, maar diclofenac niet. “We willen microben nog meer inzetten om zo veel mogelijk vervuilende stoffen helemaal uit het water te halen.”

    • Duurzaamheid vergroten
  • Micro-organisme van de maand maart: Naegleria fowleri

    Ben je gesteld op je hersenen? Blijf dan weg bij het micro-organisme dat we deze maand uitlichten: de hersenetende Naegleria fowleri.

    • Ziekten genezen
  • Gedrag micro-organismen voorspelt mond- en keelkanker

    Amerikaanse wetenschappers hebben een test ontwikkeld om mond- en keelkanker in een vroeg stadium te diagnosticeren. Het enige wat ze van de patiënt nodig hebben, is een beetje spuug. Het Amerikaanse voedsel- en geneesmiddelenbureau (FDA) bestempelde de test als veelbelovend. Keelpijn, opgezette klieren en pijn …

    • Ziekten genezen
Meer artikelen