Micro-organismen bestaan in alle soorten en maten. Biotechnologie.nl zet in 2023 elke maand een bijzonder exemplaar in het zonnetje. Dit keer de labrat onder de micro-organismen: Escherichia coli, ofwel E. coli.

Op een microscopische foto lijken het net hagelslagjes, maar het zijn toch echt bacteriën. Ontmoet E. coli, die in je darmen woont. Sommige stammen zijn gevaarlijk en veroorzaken ziekten, maar de meeste beschermen hun gastheer juist tegen schadelijke bacteriën. Toch staat E. coli in de wereld van de biotechnologie bekend om iets heel anders: het is de labrat onder de microben.

Onderzoekers, die E. coli al bijna honderd jaar gebruiken in het laboratorium, kennen de bacterie inmiddels van binnen en van buiten: het DNA van het micro-organisme is helemaal afgelezen. Bovendien weten ze precies hoe ze nieuwe stukken DNA kunnen toevoegen aan de bacterie. Op die manier bouwen biotechnologen E. coli om tot een productiefabriek van onder meer insuline, biobrandstoffen en ethanol.

E. coli groeit in rap tempo: binnen twintig minuten verdeelt een enkele bacteriecel zich in tweeën, en na veertig minuten hebben die twee cellen zich ook weer gedeeld. Zo neemt het aantal snel toe. Dankzij die eigenschap dient E. coli in het lab als kopieermachine en ook als opslagplaats voor DNA. Wetenschappers kunnen DNA aanpassen door het te knippen en plakken in reageerbuisjes. Maar dat kleine beetje aangepast DNA is niet altijd genoeg: het moet vermenigvuldigd worden – en dat is precies waar E. coli kampioen in is. Door de bacterie te behandelen met chemische stofjes eet ze eenvoudig het nieuw gefabriceerde DNA op. Wanneer de bacterie zichzelf dan deelt, kopieert ze ook meteen het DNA dat de biotechnologen in het lab hebben gemaakt. Vervolgens halen onderzoekers al dat DNA uit de E. colibacteriën, of ze bewaren de bacteriën in de vriezer voor later.