Lichtgevende bomen: een belachelijk idee
Onze straten en wegen staan vol met lantaarnpalen. Die zijn niet echt fraai en verbruiken bovendien behoorlijk wat energie. Zouden lichtgevende bomen een alternatief kunnen zijn? Wim Schmidt, sterrenkundige en voorzitter van het Platform Lichthinder, denkt van niet. “Ik vind dit een belachelijk idee”.
In één van haar toekomstscenario’s schetst het Rathenau Instituut hoe een wereld met lichtgevende bomen eruit ziet. Aan de ene kant zullen er mensen zijn die de bomen afschuwelijk vinden. Het lijkt het hele jaar wel kerst en er zit geen uitknop op die dingen. Aan de andere kant zullen er ook mensen zijn die het fijne licht van de bomen meer kunnen waarderen dan het ‘harde’ licht van de ouderwetse lantaarnpalen. Dat is een kwestie van smaak.
Maar bomen die voortdurend licht geven, kunnen ook ongewenste effecten hebben. Want waar moeten nachtdieren naartoe om van het donker te kunnen genieten? En wat als deze eigenschap zich verspreidt naar andere bomen en struiken? Hebben we dan straks complete lichtgevende bossen? Of zal het zo’n vaart niet lopen? Kennislink sprak erover met Wim Schmidt, sterrenkundige en voorzitter van het Platform Lichthinder.
Wim Schmidt.
via Wim Schmidt
Wat vindt u van het idee van lichtgevende bomen?
“Ik vind dit een belachelijk idee. We kunnen als mensen wel van alles bedenken, maar er zijn nog meer organismen op deze wereld en die kijken er vaak heel anders tegenaan. Ik denk dat bepaalde dieren helemaal gek worden als de bomen voortdurend licht geven. Nachtvlinders bijvoorbeeld, die vaak door de boomtoppen vliegen.”
Welke effecten kunnen we verwachten als het altijd licht is?
“Er zullen verschuivingen plaatsvinden. Op en in bomen leven allerlei insecten. Als de bomen licht gaan geven kunnen bepaalde insecten elkaar misschien niet meer bereiken of ze bereiken elkaar juist wel waar dat voorheen nog niet kon.”
Maar u bent ook niet voor lantaarnpalen.
“Nee, dat klopt. Lantaarnpalen produceren veel licht en dat kost geld, ze zijn lelijk en ze zijn gemaakt van metaal waardoor ze na dertig jaar weer afgevoerd moeten worden. Ik vraag me weleens af: kan dat niet anders?”
Lichtvervuiling in Nederland, gezien vanuit de ruimte. Dit beeld is samengesteld uit een serie foto’s die vanuit ruimtestation ISS zijn gemaakt door André Kuipers.
André Kuipers
Waarom zijn lichtgevende bomen dan geen oplossing?
“Lantaarnpalen geven veel licht, maar doen dit wel ‘netjes’. Het grootste deel komt terecht op de weg, waar we het nodig hebben. Bij lichtgevende bomen zal het licht alle kanten opstralen, want je kunt tegen een boom moeilijk zeggen dat hij al zijn blaadjes op de straat moet richten. Dus zul je een heleboel lichtgevende bomen nodig hebben om een beetje fatsoenlijk licht te krijgen. En dan lijkt het net of er overal volle manen zijn. Dat is zowel ondenkbaar als onwenselijk.”
Lees hier de mening van Jelle Reumer, directeur van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam. Hij vindt lichtgevende bomen een interessante toepassing.
